Op reis met pen en penseel : Frans en Jan Hendrik Lebret als toerist naar Java, 1863

Frans Lebret, Anne Leusink, Wyke Sybesma

Op 15 januari 1863 begon de Dordtse kunstenaar Frans Lebret, samen met zijn broer Jan Hendrik, aan een reis naar Java. Het doel hiervan was een bezoek aan hun broer Gerrit, suikerfabrikant te Pasuruan op Oost-Java. De broers Lebret ondernamen deze reis als toeristen. Ze reisden per trein naar Marseille, vervolgens met de Franse maildienst vanuit Marseille naar Alexandrie en via de zogenoemde overlandroute per trein naar Suez. Van daar gingen de broers per schip via Singapore naar Batavia. Het verblijf bij Gerrit op Kedawung werd door Frans en Jan Hendrik benut om diverse tochten in de omgeving van Pasuruan te maken. Alvorens terug te gaan naar Nederland maakten de Dordtse broers in gezelschap van Gerrit en diens vrouw een rondreis van drie weken over Java, om 'alzoo een geheel overzigt van Java te hebben'. Op 15 juni 1863 kwamen ze, na vijf maanden van huis geweest te zijn, weer in Dordrecht aan. Frans Lebret hield een reisdagboek bij van deze onderneming. Op levendige wijze deed hij verslag over de dagelijkse beslommeringen aan boord en de diverse avonturen onderweg. Daarnaast legde Frans in meer dan honderd tekeningen, aquarellen en schetsen de voor hem onbekende wereld vast. Het reisverslag en de tekeningen worden door de Linschoten-Vereeniging voor het eerst integraal gepubliceerd. Een uniek exponent van een in de negentiende eeuw snel in populariteit toenemend fenomeen: het toerisme. - Verslag van de toeristische reis die Frans Lebret (1820-1900) in 1863 met zijn broer maakte naar Nederlands Oost-Indie voor familiebezoek aan hun broer die een suikerplantage beheerde op Oost-Java.