Het geheugen van Rusland : een geschiedenis

Wim Coudenys

"Vladimir Putin omschreef de val van de Sovjet-Unie als de grootste ramp van de 20e eeuw, loofde Ruslands traditionalisme en beriep zich op historische rechten om de Krim te annexeren. Het 'oude' Rusland lijkt daarmee helemaal terug van weggeweest. En inderdaad: geschiedenis speelt een cruciale rol in het gedrag én de perceptie van Rusland. Ze is echter geen objectief gegeven, maar een constructie van 'belangrijke feiten' die door interpretaties met elkaar worden verbonden. Deze constructie, de canon van de Russische geschiedenis, wordt bovendien voortdurend aangepast om ideologische redenen. Hierdoor worden hele stukken uit het collectieve geheugen gewist en/of nieuwe denkkaders opgelegd. Het geheugen van Rusland beschrijft hoe en wanneer die canon tot stand kwam, hoe hij evolueerde en het hedendaagse Rusland zijn uitzicht gaf. Hij bevestigt een aantal 'waarheden' over Rusland, bijv. dat het autocratisch moet zijn, dat veranderingen er alleen van bovenaf kunnen komen; dat het permanent bedreigd en bedrogen wordt door het Westen. Die canon blijkt ook uiterst selectief: in de obsessie om Rusland als 'anders' te zien, worden tal van gelijkenissen met (West-)Europa genegeerd en verschillen buiten proportie opgeblazen". - Overzicht van de historiografie van de Russische geschiedenis.