Gerard Reve, Kroniek van een schuldig leven : deel 3 - De late jaren (1975-2006)

N. Maas

Gerard Reve (1923-2006) was een van Nederlands meest omstreden maar ook grootste schrijvers. Dit is deel 3 van de driedelige biografie over zijn leven en werk. Dit derde deel, De late jaren, is gewijd aan de laatste dertig levensjaren van Gerard Reve. De jaren waarin onder meer Moeder en zoon verscheen, De vierde man, Bezorgde ouders en Het boek van violet en dood. Ook in deze periode kwam hij regelmatig in de publiciteit, met zijn literaire werk, met zijn openbare optredens, met zijn sociaal-politieke uitspraken. In zijn persoonlijke leven was het de periode van zijn meest langdurige relatie, met de 25 jaar jongere Joop Schafthuizen. Gegeven het karakter van Reve lag het niet voor de hand dat deze relatie een harmonieus karakter zou hebben. Ze was dan ook, zoals Joop Schafthuizen het uitdrukte, 'barok' van aard: een verhouding met toppen en diepe dalen. Mét elkaar hadden Reve en Schafthuizen het vaak moeilijk, of was het onhoudbaar, maar zónder elkaar ging ook niet. Allebei hebben ze op het punt gestaan aan hun relatie een eind te maken, maar geen van tweeën heeft ten slotte doorgezet: daarvoor waren ze te veel aan elkaar verknocht. Naarmate de eeuwgrens naderde, verslechterde Reve's geestelijke en lichamelijke conditie. De relatie veranderde daardoor aanzienlijk. In plaats van een vriendschap tussen een oudere en een jongere partner was er steeds meer sprake van een hulpbehoevende en een verzorger.