Schuld, boete, risico, drama

Ybo Buruma, Ybo Buruma

Welke invloed hebben de risicosamenleving, de dramademocratie en de terrorismebestrijding op het denken over misdaad en straf? Waarom straffen we? Wanneer spreken we van een strafbaar feit? Waar het gaat het in het strafproces om? Wat is een goede jurist? De van de radio en tv bekende strafjurist Prof. mr. Ybo Buruma legt de achtergronden van het strafrechtelijke denken uit om helderheid voor vandaag te scheppen. Inhoud Deel 1: Strafrechtelijke cultuurgeschiedenis Introductie op de collegereeks Oudere strafrechtgeschiedenis 1886-1926 - Ethisch strafrecht in een tijd van migratie 1926-1950 - Autoritaire periode: vriend en vijand 1950-1970 - Wederopbouw in de zuilenmaatschappij 1970-1995 - Individualisme: de rechten van de burger 1995-heden - Risicosamenleving Deel 2: Waarom straffen wij? Strafrechtelijk en rechtvaardig straffen Na 1886 - Liberale ethiek uitgedaagd door de moderne richting Na 1926 - Autoritair strafrecht: terechtwijzen Na 1950 - Resocialisatie: paternalisme Na 1970 - Individualisme en Systeemdenken Na 1995 - Nieuwe strengheid en Risicodenken De nieuwe rol van het slachtoffer Deel 3: Wetenschap en strafrecht: risico Voorgeschiedenis: Zondaars en Gevaarlijke klassen Veranderingen in het denken over risico in de 20ste eeuw Slecht of gevaarlijk: vrije wil en neurobiologie Opsporing: pre-emptief strafrecht Vervolging: de keuze tussen strafrecht en hulpverlening Opzet en schulduitsluiting: hoezo vrije wil? Maatregelen: forensisch psychiatrische risicoanalyse Conclusie: risico en strafrecht Deel 4: Wat is het doel van het strafproces? Inleiding Voor 1926 - Discussie over het stelsel Na 1926 - Autoritaire periode: de 'universalistische geest' Na 1950 - Wederopbouw: de ontmoeting met de dader Na 1970 - Individuele rechten - policing the police Na 1995 - Twijfels bij de berechting: rechtmatigheid en betrouwbaarheid Conclusie Deel 5: Media: Dramademocratie en strafrecht Ontwikkeling van de media in de 20ste eeuw Openbaarheid en controle Privacy in de dramademocratie Vervolging en bestraffing: verharding Dramademocratie en vertrouwen in rechtspraak Conclusie Deel 6: Wat is een strafbaar feit? De voorgeschiedenis Na 1886 - Van liberale ethiek naar confessioneel strafrecht Na 1926 - Autoritaire bescherming tegen slechtgezinde daders Na 1950 - Strafrecht als instrument in de maakbare samenleving Na 1970 - Schade en voorzienbaar gevaar: voorkeur voor strafprocesrecht Na 1995 - Risicosamenleving: van schade naar gevaarzetting Conclusie Deel 7: Internationalisering: Terreurbestrijding en strafrecht Inleiding Na 1886 - Anarchisten van de daad Na 1923 - Nationalistisch terrorisme: zwarthemden Na 1945 - Antikolonialisme: nationale bevrijding Na 1968 - Stadsguerilla: anti-imperialisme Na 1995 - Dramatisch terrorisme: geloofskwesties Conclusie Deel 8: Wat is een goede jurist? Rechter, advocaat en officier van justitie Algemeen Na 1886 - Beschaafde generalisten Na 1926 - Eerste specialisering Na 1950 - Beroep als levensvervulling Na 1970 - Experts en spokespersons Na 1995 - Dienstverleners: exactheid Conclusie: gewetensvolle juristen Bron: Flaptekst, uitgeversinformatie